ابریشم به کار رفته در فرش

محصولات فرش ماشینی که در بازار عرضه می شود از نخ هایی متفاوت بافته می شود که خود به دو دسته مجزا تقسیم می شوند ما در ادامه به بررسی جنس الیاف درفرش ماشینی به کار میرود به صورت کامل برای داشتن یک خرید موفق برای شما قرار داده ایم که می توانید مطالعه کنید .

مقالات مرتبط:

فرش جهیزیه 

نقشه کشی فرش ماشینی و فرش دستباف 

 

 

 الیاف طبیعی 

 بهترین نوع نخ در فرش این الیاف است و بیشتر در قالیهای دستباف مورد استفاده قرار می گیرند . این الیاف خود به دو دسته الیاف گیاهی ( جوت ، پنبه ) و الیاف حیوانی ( پشم ، ابریشم ) قابل مجزا هستند .

 

الیاف مصنوعی

 طبیعی نبوده و از مواد نفتی و بوسیله انسان ساخته می شوند . الیاف مصنوعی بکار رفته در محصول عبارتند از نخ آکریلیک ، نخ نایلون ، نخ پلی استر و نخ پلی گروپلین . نوعی دیگر از نخ مصنوعی که مرغوبیتی پائین دارد ویسکوز نام دارد .

 

در ساختار فرش ماشینی به طور کلی از چه نخ هایی استفاده میشود؟

نه خاب

 این نخ تمامی سطح روی قالی را می پوشاند . الیافی که درخاب فرش استفاده می شود باید مقاومتی بالا در مقابل پا خوربودن و برگشت پذیری بالا داشته باشد به همین دلیل برای این گزینه از نخ های آکریلیک ، پلی استر و پلی پروپلین را برمی گزینند .

نخ تار (چله) 

 استحکام و مقاومت لازم را در جهت طول قالی ایجاد می کند و اغلب از الیافی مثل پنبه ، پلی استر یا گاها مخلوطی از هردو استفاده می گردد .

 نخ پود

 به نگدارنده نخ خاب قالی گفته می شود که استحکام فرش را در جهت عرضی ایجاد می کند و از جنس پنبه ، جوت و پلی استر است .

 

نخ هیت ست فرش ماشینی چیست؟ 

یکی از ویژگی های نخ بکار رفته در بافت قالی که طی آن به وسیله دستگاه هیت ست در ریسندگی ، بافت درونی الیاف فرش ریسیده شده و با حرارت و بخار تثبیت می شود که اینگونه نخ هیت ست شده ویژگی خاصی پیدا می کند .

 

نخ بی سی اف فرش 

نخ و الیاف مصرفی در بافت فرش ماشینی در دو نوع جزئی و پیوسته ( بی سی اف ) وجود دارد وجود دارد که تفاوت آنها در طول دو الیاف است . الیاف های جزئی در قطعات کوچک 7 تا 25 سانتی متر در هم دیگر تنیده می شوند تا نخ نهایی بدست بیاید اما نخ های بی سی اف در طول های نامحدود در هم تنیده می شود . برای مثال الیاف پلی استر بصورت بی سی اف عرضه می شود در حالیکه پشم اینگونه نیست .

درباره فرش ماشینی پلی استر 

از جمله ویژگی های خاص این الیاف میتوان به مقاومت بالا در برابر حرارت و رطوبت ، عدم پرزدهی ، عدم حساسیت زایی ، براقیت ، ثبات نوری بالا ، ثبات سایشی بالا ، نرمی و لطافت ، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و غیره اشاره نمود .

 

مبدأ الیاف ابریشم 

مبدأ این الیاف به کرم ابریشم بر میگیردد.کرم ابریشم زمانی که کاملا رشد می کند پیله هایی به دور خود می تند.سپس برای این که الیاف ابریشم حاصل شود  پیله را در اب گرم قرار می دهند .در این هنگام کرم ابریشم میمیرد .حال درصورتی که به پیله صدمه ای وارد نشود کرم کم کم رشد می کند وپس از مدتی تبدیل به پروانه ای زیبا می شود وبعد پیله می شکافد واز ان بیرون می اید. می تواند گفت که ابریشم متولد کشور چین است واولین بار درچین کشف شده است .انان این راز را نزد خود نگه داشتند وژاپنی ها بعد ازطریق فرستادن راهب  به عنوان جاسوس به کشور چین به این راز پی بردند وان ها درهنگام بازگشت به کشور خود چند تخم کرم ابریشم را همراه خود بردند وسپس به تکثیر ان پرداختند به این صورت این راز بزرگ کشف شد ودرسراسر جهان گسترش یافت .

ازبررگترین کشور های تولید ابریشم در جهان میتوان به  چین،ژاپن ، ایتالیا ، روسیه ، اسپانیا ،فرانسه اشاره کرد .در اوایل فصل تابستان پروانه ،حدود 500 تخم برروی برگ درختان می گذارند بعد از گذشت ده روز انهایی را که بیمار هستند را دور میریزند وانهایی سالم هستند را تقویت می کننند .انها با برگ درخت توت تغذیه می شوند وبه سرعت رشد می کنند .سپس بعد از 25روز ،حشره با شیره هایی که از دهانش ترشح می شود پیلهای به دور خود می تند. سپس رشته های ابریشمی تولید می شود و با استفاده از ماشین های خاص دور دوک میپیچند .طول رشته حدودا 500تا 1300 متر است.

 

ابریشم چه کاربردی دارد؟

ابریشم علاوه برصنعت پوشاک در صنعت فرش بافی کاربرد دارد.

درواقع بهتر است بگوییم در صنعت پارچه بافی کابرد فراوان دارد .امروزه شاهد این هستیم که در راستای جلوه بخشیدن به فرش هایی که بی روح هستند وبا استفاده ازاین نخ ارزشمند روح تازه ای میگیرند .

حال کمی در مورد سابقه ایران در زمینه ابریشم سخن بگوییم .در لغت نامه معین با واژه پرنیان روبه رو می شویم که معنای ان لباس های ابریشمی هفت رنگ است .در واقع در ایران قدیم این جنس لباس برای پادشاهان استفاده می شده .

بر طبق تحقیقات زمان ناصرالدین شاه  اولین کارخانه ابریشم کشی را در ایران  تاسیس کرد اما انچه که مهم است این است جرقه اش را چه کسی زده است؟یک سرمایه دار گیلانی به نام آقا محمد خان رشتی این کار خانه را دریکی از روستاهای رشت برپا کرد که بعد از مدتی کوتاه متوقف شد .اما مدتی بعد از ان در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه یکی دیگر از تجار گیلانی کار خانه ای بنا کرد که دانش فنی وتجهیزاتش را از فرانسه اورده بود واز مدیران فرانسوی برای امور کارخانه استفاده کرده است.عصر شکوفایی ابریشم  را دوره صفویه می دانند زیرا میزات تولید ابریشم در این دوره تا 3000تن رسیده است .

 

 چند خصوصیت ابریشم

1)قابلیت ارتجاعی  ابریشم ریسیده شده از پنبه وریون بیشتر است اما از پشم کمتر است .

2)وزنی کمتر در مقایسه با پشم وپنبه وکنف دارد .به همین دلیل با نمک های فلزی وزن میگرد وخواص افتادگی ان را بهبود می بخشد .

3)ابریشم مثل پشم قدرت زیادی در جذب آب دارد ومی تواند تا یک سوم وزن خود آب جذب کند.

4)مقاومت ابریشم در مقایسه با پشم در برابر حرارت مقاومت بیشتری دارد .

5)اسیدهای غلیظ باعث متلاشی شدن ابریشم می شوند اما اسید های ضعیف در شرایط معمولی تاثیری بر آن ندارد .

6)اسیب پذیری ابریشم در برابر قلیایی ها درقیاس باپشم کمتر است . اثری که قلیایی ها مثل صابون بسیار نامحسوس است .وقلیایی ها مثل سود سوز آور باعث کاهش براقیت واستحکام ابریشم می شود .

 

فرآیند تولید نخ ابریشم

1) پیله های سوراخ دار وکوچک وغیرقابل ریسندگی از بین بقیه جدا می شوند در واقع پیله های معیوب از پیله های مرغوب توسط کارگران جدا می شوند .به این مرحله جداسازی پیله های ناجور می گویند.

2) در این مرحله الیاف کوتاه وضخیمی که روی پیله ها قرار دارند توسط ماشین کرک گیری در شروع ابریشم ریسی جدا می شود،به این مرحله کرک گیری می گویند.

3) در این مرحله پیله ها روی نوار نقاله حرکت می کنند وارد محفظه هوای گرم می شوند و سپس خشک می شوند . به این مرحله خشک سازی می گویند.

4) در این مرحله عمل ابریشم کشی صورت میگیرد تا نتیجه این باشد که صمغ موجود روی ابریشم نرم شده و نخ فیلامنت را آزاد کند. این عمل توسط ماشین پخت صورت میگیرد که این ماشین شامل شش اطاقک است که براساس برنامه در دما ورطوبت تنظیم شده عمل پخت پیله انجام می شود. به این مرحله ،پخت پیله می گویند.

5) دراین مرحله روی پیله ها عملیات برس زنی به منظور یافتن سرنخ ابریشم توسط جاروبک های مخصوص انجام میگیرد.به این مرحله  برس زنی می گویند.

6) در این مرحله سرنخ های آزاد از روی پیله باز شده روی قالب های پلاستیکی به صورت قرقره های کوچک پیچیده می شود.به این مرحله ابریشم کشی می گویند.

7) دراین مرحله با انجام عمل سورتینگ 1مقداری از صمغ موجود روی قرقره ها از بین می رود وعمل باز شدن را آزاد می کند.عمل سورتینگ 1در 5مرحله درفشار،دماو زمان های برنامه ریزی شده انجام می گیرد.

8) در این مرحله نخ ها از روی قرقره ها باز شده با حذف ضایعاتی مثل لاس ومواد گیاهی روکلاف های بزرگتر پیچیده می شود .به این مرحله کلاف پیچی از قرقره های کوچک می گویند.

9) دراین مرحله  ،کلاف های ابریشم با ازدست دادن دما ورطوبت به واسطه صمغ موجود عمل باز شدن کلاف را با مشکل روبه رو می کند .به همین دلیل مقداری از صمغ موجود با انجام عملیات حذف می گردد ،که از مواد شیمیایی شرپرلایت وبیتاگون استفاده می شود به این مرحله سورتینگ 2 می گویند.

10) دراین مرحله کلاف ها آبگیری می شود به این مرحله سانتر یفیوژ می گویند.

11) دراین مرحله نخ های بهم چسبیده شده درکلاف با انجام عمل ضربه  زدن  باز می شود ،به این مرحله ضربه زنی می گویند.

12) در این مرحله ،کلاف های ضربه زده شده  به مدت 6 ساعت در حرارت 70درجه خشک می شود. به این مرحله خشک سازی کلاف می گویند .

13) در این مرحله ،ان دسته از نخ هایی که به صورت کلفت تر ودولا مصرف می شوند ،توسط دستگاه کلاف به دوک قرقره پیچیده می شود.به این مرحله قرقره پیچی می گویند.

14) در این مرحله ،توسط دستگاه دولاتابی رینگ جهت تولید نخ های ابریشمی انجام  می گیرد به این مرحله تابندگی می گویند.

15) در این مرحله عمل تثبیت تاب نخ های تابیده شده در دمای 60 درجه سانتی گراد به مدت 40انجام می گیرد به این مرحله تثبیت رنگ می گویند.

16) در این مرحله ،نخ های تابیده شده روی ماسوره های رینگ قرار گرفته است عمل کلاف پیچی مجدد توسط دستگاه کلاف انجام می شود.

17) مرحله بسته بندی

اما با این وجود چون دستگاه های مورد استفاده قدیمی هستند مشکلاتی را به بار می  اورد وازهمه مهمتر این است که در تمام مناطق  جغرافیایی  مواد اولیه در دسترس نیست پس بهترین حالت این است که مناطقی که دسترسی مواد اولیه مناسب دارند نظیر گیلان وحتی این صنعت در شهر هایی که فرش بافی در ان زیاد است احداث این طرح ها مناسب هستند.